Później zapotrzebowanie na azot spada, ale nadal jest on niezbędny do prawidłowego wzrostu owoców. Ze względu na długi okres wegetacji, szczególnie jabłoni i grusz, korzystają one w dużej mierze z azotu glebowego uwalnianego w procesie mineralizacji próchnicy z zasobów substancji organicznej.
Przy tworzeniu programu nawożenia sadów należy:
- określić odczyn gleby oraz jej zasobność w przyswajalne formy składników pokarmowych, w tym azot mineralny. Odczyn gleby ma ogromny wpływ na jej właściwości fizykochemiczne oraz pobieranie składników pokarmowych przez rośliny. Nawożenia azotem nie można rozpatrywać w oderwaniu od nawożenia pozostałymi makro i mikroskładnikami, dlatego prawidłowe zaopatrzenie drzew we wszystkie składniki pokarmowe decyduje o efektywności nawożenia azotem i odwrotnie.
- poznać zawartość próchnicy w glebie. W wyniku mineralizacji próchnicy na glebach zasobnych (powyżej 3% próchnicy) uwalniane jest nawet powyżej 70kg N/ha /rok.
- poznać wymagania nawozowe uprawianych gatunków (plony w poprzednim roku, siła wzrostu, przebieg pogody, ocena kondycji drzew przy wykorzystaniu analiz chemicznych liści oraz określenie ilości wywiezionych z plonami składników pokarmowych przy użyciu analiz chemicznych owoców).
- odpowiednio zbilansować zasobność i potrzeby pokarmowe oraz ustalić program nawożenia.
- dokonać odpowiedniego wyboru formy nawozu i terminu zastosowania wraz z dawką.
- dokonać wyboru sposobu aplikacji nawozu: nawożenie doglebowe, fertygacja lub dolistne.
Przy wyborze nawozu azotowego bardzo ważna jest forma azotu w jakiej występuje on w nawozie, ponieważ od tego zależy szybkość działania i efektywność nawożenia. Forma azotanowa i amonowa występują w saletrze amonowej, PULAN® saletrzaku itd., forma amidowa – mocznik / PULREA®.
RSM®/RSM®S jest jedynym nawozem na rynku posiadającym wszystkie trzy formy azotu:
Azot azotanowy – N-NO3 jest najszybciej i najłatwiej pobierany przez wszystkie rośliny uprawne, w tym drzewa i krzewy owocowe. Niestety azot azotanowy nie jest wiązany przez kompleks sorpcyjny gleby, dlatego tez bardzo szybko ulega wymyciu w głąb gleby, poza zasięg systemu korzeniowego, szczególnie na glebach lekkich, piaszczystych. W związku z tym konieczne jest dzielenie dawek nawozów azotanowych, aby zmniejszyć straty azotu.
Drzewa i krzewy pobierają jon azotanowy razem z wodą podczas transpiracji, dlatego podstawowym warunkiem efektywnego nawożenia tą formą azotu jest termin od wytworzenia pierwszych liści. Azot azotanowy najlepiej pobierany jest na glebach kwaśnych i lekko kwaśnych, a w procesie pobierania rośliny wydzielają do rizosfery jony HCO3 powodując wzrost odczynu gleby. Wraz ze wzrostem odczynu gleby wykorzystanie azotu azotanowego spada.
Azot amonowy N-NH4, jest sorbowany przez kompleks sorpcyjny gleby dzięki czemu jest on dłużej dostępny dla roślin uprawnych, a tym samym roślinom jest trudniej go pobrać, szczególnie na glebach kwaśnych. Wraz ze wzrostem odczynu wzrasta dostępność i pobieranie azotu amonowego. Ponadto azot amonowy zakwasza rizosferę dzięki czemu zwiększa rozpuszczalność i dostępność mikroskładników.
Azot amidowy (mocznikowy) N-NH2 jest najpopularniejszym i najszybszym azotowym nawozem dolistnym stosowanym doglebowo, aby drzewa mogły go pobrać musi przejść w glebie przemianę do formy amonowej (hydroliza mocznika), a następnie proces nitryfikacji. Przemiany mocznika w glebie są uzależnione od sprawności biologicznej gleby, temperatury i wilgotności, mogą trwać 7-28 dni. Ponadto w procesie hydrolizy dochodzi do silnego zakwaszenia gleby. Zastosowanie mocznika na powierzchnię gleby obojętnej lub zasadowej prowadzi do dużych strat azotu, sięgających nawet 50% w wyniku ulatniania się amoniaku.
Znając podstawowe informacje o poszczególnych formach azotu możemy stwierdzić, iż doskonałym nawozem azotowym dla upraw sadowniczych jest RSM®. Nawóz RSM® zawiera azot we wszystkich trzech formach; szybko działający azot azotanowy i amonowy oraz wolniej działający amidowy. Płynna forma nawozu korzystnie wpływa na zwiększenie efektywności nawożenia oraz zmniejszenie strat azotu, szczególnie na glebach obojętnych i zasadowych oraz w okresach deficytu wody.
W uprawach sadowniczych RSM® można stosować poprzez oprysk pasów herbicydowych oraz fertygację, czyli nawożenie wraz z nawadnianiem.
Nawożenie doglebowe
RSM® można stosować w nawożeniu jabłoni, grusz, wiśni, czereśni, brzoskwiń, śliw i porzeczek przy użyciu belki herbicydowej. W zależności od zasobności gleby w azot, ilości azotu w nawozach wieloskładnikowych oraz dawki azotu, którą należy zastosować i możliwości technicznych opryskiwacza, RSM® stosujemy stężony lub rozcieńczony wodą. Jednorazowa dawka azotu w postaci RSM® nie powinna przekraczać 40kg N/ha, czyli 100L RSM®.
Aplikacja RSM® belką herbicydową
Zastosowanie RSM® doglebowo:
- w sadach, w których nawozy NPK zastosowano jesienią: RSM® można stosować wczesną wiosną, najlepiej ok. 20-30 dni przed kwitnieniem. Następną dawkę pełnia – koniec kwitnienia, a w jabłoniach trzecią dawkę azotu po opadzie czerwcowym.
- w sadach, w których nawożenie NPK stosuje się wczesną wiosną w postaci wieloskładnikowych nawozów bezchlorkowych należy uwzględnić dawkę azotu zastosowanego w tych nawozach i RSM® podać w okresie pełnia koniec kwitnienia oraz po opadzie czerwcowym.
- w przypadku wystąpienia bardzo obfitych opadów deszczu w czerwcu lub lipcu, które powodują znaczne straty azotu azotanowego w glebie, w celu zapewnienia prawidłowego wzrostu owoców i dobrego zaopatrzenia drzew w azot, przed zimą wskazane jest uzupełniające nawożenie RSM® z wodą w stosunku 1:3 do końca lipca w dawce 50-60L/ha.
Fertygacja
Fertygację RSM® w celu uzupełnienia niedoborów azotu najlepiej prowadzić raz w tygodniu od maja do końca lipca. Ze wstępnych badań przeprowadzonych przez prof. Waldemara Tredera z Instytutu Ogrodnictwa wynika, że RSM® najlepiej podać w stężeniu 0,025 -0,05% tj. 0,25 – 0,5L RSM®/1000L wody. Jednorazowa dawka azotu nie powinna przekraczać 3kg/ha/tydzień tj. 7-8 L RSM®/ha.
Linia nawodnieniowa w sadzie
Przedstawione wyżej wyniki badań potwierdzają wysoką skuteczność RSM® w nawożeniu sadów. Niewątpliwym atutem stosowania tego nawozu w sadach jest wygoda stosowania oraz atrakcyjna cena w stosunku do nawozów posypowych i minimalne straty azotu.
Krzysztof Zachaj
Agrosimex Sp. z o.o.
